Deze zomer volgde ik weer de jaarlijkse Nederlandstalige retraite in het EIAB (European Institute of Applied Buddhism) in Duitsland. Een retraite in de traditie van Thich Nhat Hanh. Dit is voor mij een jaarlijkse ‘voeding’ voor mijn mindfulnessbeoefening. Het is geen week die helemaal in stilte doorgebracht wordt, maar het is samen met andere volwassenen, jongeren en kinderen oefenen om met meer aandacht te leven. Het thema was deze keer: GEDULD is een teken van LIEFDE. Een mooi thema, dat alles te maken heeft met de mindfulnessbeoefening.

Geduld en mindfulness

Geduld is een van de houdingskwaliteiten van mindfulness, die ook wel de peilers van mindfulness genoemd worden. Het oefenen met mindfulness vraagt geduld. Na jarenlang oefenen merk ik dat nog steeds. Het gaat immers om het veranderen van vaak lang ingesleten automatische patronen van niet-aandachtig zijn bij wat we denken en doen. Geduld betekent dat we niet onze impulsen volgen. Dat we frustraties en ongemak verdragen als dingen niet gaan zoals we willen. Dat we vertrouwen hebben. En ook dat we geduld hebben met ons ongeduld! Dit vraagt vriendelijkheid en compassie met onszelf en met anderen. Het is de moeite waard. Mijn ervaring is dat door het oefenen met geduld mijn leven minder stressvol en gejaagd wordt en ik meer geniet van de heel ‘gewone’ dagelijkse dingen.

Leven in aandacht

In de retraite heb ik ook deze keer weer ervaren hoe het is om langere tijd met meer aandacht in het hier en nu te leven. Hoe het voelt om bewust te ademen, mijn voetstappen met aandacht te zetten, met aandacht thee te drinken en mijn eten echt te proeven. En ook hoe het is om met aandacht in contact zijn met anderen. Zonder haast en zonder ‘boodschappenlijstje’.

Reminders

Maar in de retraite merkte ik ook mijn automatische patronen, zoals haastig van de ene plek naar de andere lopen terwijl ik helemaal geen haast had, eten zonder echt te proeven en tijdens de meditaties met mijn aandacht ver weg zijn.
Het mooie is dat er in het EIAB overal reminders zijn, die me eraan herinnerden om aandachtig te zijn. Overal staan en hangen reminders, – kalligrafieën en teksten -, met de uitnodiging om aandachtig te leven.

 

En het is vooral de bel, die je uitnodigt om terug te gaan naar je adem en daarmee naar het hier en nu. Als in het EIAB een bel klinkt, – dat kan de grote meditatiebel zijn, maar ook het slaan van een klok, is dat het teken om te stoppen, waar je ook mee bezig bent. Zo zie je mensen stoppen tijdens het lopen, midden in een gesprek, terwijl ze net een hap van hun eten willen nemen of een slok van hun thee.. Na drie aandachtige in- en uitademingen gaat iedereen verder met zijn/haar activiteit. Het is echt bijzonder om te zien hoe bij het horen van een bel honderden mensen even volkomen stil zijn!

Er zijn tijdens de retraite boeddhistische monniken en nonnen die voor mij aandachtig leven belichamen. Alles wat ik hen zie doen straalt rust en aandacht uit. Ik zou niet zo kunnen leven als zij, maar telkens als ik hen zie is dat voor mij een reminder om weer terug te keren naar kalmte en aandacht.

Terug naar huis

Hoe gaat het nu ik weer thuis ben? Nu de verplichtingen en eisen van het dagelijks leven weer aankloppen en mijn gewoontepatronen weer de kop opsteken? Het blijft oefenen en telkens weer opnieuw beginnen. Met geduld en vriendelijkheid. Het gaat er niet om lang op een meditatiekussen zitten, – al is dat een goede oefening in aandacht -, de boodschap die ik vooral meeneem uit de retraite lijkt eigenlijk heel eenvoudig: zo vaak als mogelijk stoppen en een paar keer rustig in en uit ademen.

Dit en nog meer oefeningen krijg je aangereikt in de mindfulnesstraining. Hierdoor wordt mindfulness meer en meer een nieuwe gewoontehouding.

Lees verder over de Mindfulnesstraining