Graag wil ik met jullie iets delen over een voor mij heel belangrijke  ‘practice’, de beoefening van dankbaarheid.

‘Het is niet geluk dat ons dankbaar maakt.

 Het is dankbaarheid die ons gelukkig maakt.’

-David Steindl Rast

Dankbaarheid en waardering kunnen een antwoord zijn op iets wat je krijgt of wat gebeurt in je leven. Voor mij is het ook een levenshouding (een ‘attitude of gratitude’, met de woorden van Deepak Chopra), die ik probeer te ontwikkelen. Het is een manier van leven waarin niets als vanzelfsprekend aangenomen wordt. Een levenshouding die de basis is voor vreugde en echt, diep innerlijk geluk, onafhankelijk van de omstandigheden.

Toen ik in 2013 na ruim 33 jaar afscheid nam van mijn werk in de GGZ organiseerde ik, met de hulp van collega’s, een afscheidsfeest. Op de uitnodiging schreef ik: ’Omzien in dankbaarheid’. Dit was een variant op ‘Omzien in verwondering’, de titel van het boek van Annie Romein-Verschoor.

Terugkijkend op de periode waarin ik in de GGZ werkte voelde ik diepe dankbaarheid, voor alle mogelijkheden die ik had gekregen om werk te doen wat me zo na aan het hart lag, voor de fijne samenwerking met mijn team van collega’s, voor alles wat ik geleerd had.

Als ik om kijk naar mijn hele leven, is er ook verwondering over hoe mijn leven verlopen is. Verwondering en dankbaarheid gaan bij mij hand in hand en versterken elkaar.

En, nog steeds ervaar ik dankbaarheid als ik een zelfcompassietraining geef. Mooi om deze te mogen aanbieden. Het voelt als een voorrecht om mensen te helpen om te onderzoeken wat hun hindernissen zijn om van zichzelf te (mogen) houden én hen te begeleiden in het stapje voor stapje openen van hun hart voor zichzelf. Wat komen er dan mooie inzichten en ervaringen naar boven. Ook daarover kan ik me na al die jaren nog steeds verwonderen.

Ik blijf me verder ontwikkelen, ook op het gebied van yoga en chi neng qigong. Ook daar ben ik dankbaar voor. Er is nog zoveel interessants te ontdekken en te leren. En het is zo mooi om dit vervolgens weer te delen met andere mensen.

Toetsstenen

Op de website van Gratefulness.org worden 5 toetsstenen genoemd die de beoefening van dankbaarheid kunnen ondersteunen:

• Het leven is een geschenk.
  Als je ieder moment met dankbaarheid begroet, kun je het ervaren als een geschenk dat je ontvang.

• Alles is een verrassing
  Als je je openstelt voor verwondering, zijn er kansen in overvloed aanwezig.

• Het gewone is buitengewoon.
  Als je niets als vanzelfsprekend aanneemt, is het leven overvloedig.

• Waardering heeft het vermogen tot groei in zich.
  Als je je met aandacht richt op wat waardevol is voor jou, dan groeit dit.

• Liefde transformeert.
  Als je de volheid van het leven omarmt stroomt je hart over.

Ik vind dit prachtige reminders. Het is belangrijk om je dit steeds weer te herinneren, want soms zijn we nogal vergeetachtig.

Mogelijke effecten

Dankbaarheid verhoogt niet alleen je geluksgevoel, maar heeft nog andere mogelijke effecten op lichamelijke en geestelijke gezondheid, volgens onderzoeker Ernst Bohlmeijer. Hij noemt vermindering van agressie, depressie en (doods)angst en een toename in optimisme, levenstevredenheid en humor. Daarnaast een positieve invloed op zingeving en levensstijl en verbetering in slaap en hartfunctioneren.

Ontwikkelen van een houding van dankbaarheid

De basis van dankbaarheid is mindfulness: milde, open aandacht voor wat zich aan je voordoet. In de zelfcompassietraining gebruiken we de mooie omschrijving ‘Loving connected presence’, liefdevol, verbonden, aanwezig zijn, bij alles in je leven.

Een houding van dankbaarheid cultiveren is een nieuwe gewoonte ontwikkelen. Dit vraagt oefening.

Mocht je ook meer dankbaarheid in je leven willen brengen, hier zijn enkele tips.

• Beoefen mindfulness, juist in het dagelijks leven.
  
• Start je dag met de intentie om dankbaar te zijn voor wat de dag je brengt. Hierbij kun je de toetsstenen die ik hierboven genoemd heb gebruiken.
  
• Houd een dankbaarheidsdagboek bij. Schrijf bijvoorbeeld elke dag drie dingen op waar je dankbaar voor bent. Vergeet de kleine dingen niet, neem niets voor vanzelfsprekend aan!
  
• Schrijf een dankbaarheidsbrief.
  
• Maak een dankbaarheidswandeling. Schakel daarbij al je zintuigen in.
  
• Uit je waardering naar de mensen om je heen. Dit kan op verschillende manieren. Wees hierin creatief.
  
• Sta open voor de dankbaarheid van anderen, beschouw dit als een geschenk dat je ontvangt.

Ik wil eindigen met de mooie uitspraak van Meister Eckart, een Middeleeuwse theoloog en filosoof.
“Als het enige gebed dat je ooit zegt ‘dank u’ is, dan is dat genoeg.”